Grejpfrut jest rośliną uzyskaną na skutek skrzyżowania pomelo i słodkiej pomarańczy. Początkowo (od wieku XIX) hodowano ją głównie na wyspie Barbados, a następnie w całym rejonie Morza Karaibskiego. Od wielu lat sok oraz inne produkty z grejpfruta cenione są za wartości odżywcze (np. wysoka zawartość witaminy C, beta-karotenu, likopenu i potasu), smakowe oraz wykorzystywane jako elementy strategii zdrowego odżywiania, a także odchudzania.
Dopiero na początku lat 90. XX zaczęły się pojawiać informacje oraz wyniki badań wskazujące, że – obok działań korzystnych dla zdrowia – produkty z grejpfruta mogą wchodzić w istotne interakcje z licznymi lekami. Dzieje się tak dlatego, że składniki produktów wytwarzanych z grejpfruta mogą w sposób istotny hamować aktywność enzymów wątrobowych, odpowiedzialnych za metabolizowanie leków (tzw. system cytochromu P450, ze szczególnym uwzględnieniem jego enzymów takich jak CYP1A2 i CYP3A4). Innym mechanizmem interakcji jest wpływ produktów grejpfruta na aktywność niektórych białek (tzw. glikoprotein), zaangażowanych w mechanizmy transportu substancji (np. leku) do wnętrza komórki lub z komórki. Skutkiem tych zjawisk może być znaczący wzrost stężenia leku we krwi mogący pociągać za sobą zarówno efekty pozytywne (np. wzmocnienie działania), jak i – co zdarza się częściej – negatywne, w postaci pojawienia się lub nasilenia działań niepożądanych, a nawet efektu toksycznego. Możliwość takiej interakcji dotyczy różnych leków – również tych stosowanych w psychiatrii, np.: karbamazepiny, niektórych leków uspokajających z grupy benzodwuazepin, buspironu, leków stosowanych w zaburzeniach erekcji (tadanafil, wardenafil), niektórych leków przeciwdepresyjnych (np. klomipramina, sertralina, fluoksetyna, agomelatyna). Poza lekami psychiatrycznymi składniki przetworów z grejpfruta mogą wpływać m.in. na stężenia leków stosowanych w kardiologii (np. niektórych antyarytmicznych i obniżających ciśnienie), w leczeniu hipercholesterolemii (tzw. statyny) oraz terapii przeciwnowotworowej i immunosupresyjnej.
W przypadku niektórych z wymienionych leków interakcje te zostały opisane lub wykazane w eksperymentach, w innych przypadkach są one teoretycznie prawdopodobne, biorąc pod uwagę wiedzę na temat działania produktów z grejpfruta oraz metabolizmu określonych leków. To czy pacjent, biorąc określone leki, może równocześnie stosować preparaty z grejpfruta, zależy od decyzji lekarza, opartej na ocenie w jakim stopniu będzie to wpływać na kwestię bezpieczeństwa, tolerancji i skuteczności zaplanowanej strategii leczenia.
Pamiętaj – zapytaj lekarza czy stosowane przez ciebie preparaty roślinne, owocowe i ziołowe, a także suplementy diety i soki mogą być łączone z przepisanymi przez niego lekami.
