Specjalistyczny ośrodek pomocy psychologicznej, psychoterapeutycznej i psychiatrycznej.

Psychodermatologia

Psychodermatologia to nowa dyscyplina medycyny dotycząca pogranicza dermatologii i psychiatrii. Obszar jej zainteresowań obejmuje: choroby skóry, których przyczyna tkwi głównie w psychice (o etiologii psychogennej), tzw. zaburzenia psychosomatyczne związane ze skórą, zaburzenia psychiczne wtórne do chorób skóry (związane z niekorzystnym ich wpływem na psychikę).

Psychodermatologia zajmuje się również psychiatrycznymi efektami ubocznymi leczenia dermatologicznego i dermatologicznymi efektami ubocznymi leczenia psychiatrycznego – omówiono je w artykule „Skórne efekty uboczne leczenia psychiatrycznego”.

Powiązania między skórą a psychiką są wielorakie, co wynika z kilku właściwości skóry, jak na przykład jej widoczność dla otoczenia, zdolność wyrażania stanów emocjonalnych, wpływ na kształtowanie się obrazu własnej osoby, samoocenę, poczucie wartości, rolę w procesie socjalizacji i w życiu seksualnym.

Schorzenia dermatologiczne o etiologii psychogennej to: nadmierne pocenie się, świąd psychogenny, przewlekła pokrzywka.

Skórne zaburzenia psychosomatyczne

To choroby skóry, które nie są bezpośrednio przyczynowo związane z czynnikami natury psychologicznej, jednak mogą być nasilane lub wyzwalane przez te czynniki. Reaktywność tych chorób na stres może być zróżnicowana, w związku z czym poszczególnych pacjentów zaliczyć można to dwóch grup, tzw. reagujących i niereagujących na stres.

Uważa się, iż efektywne leczenie około 30% pacjentów dermatologicznych wymaga uwzględnienia czynników natury emocjonalnej, obejmującej obszar funkcjonowania psychologicznego, społecznego i zawodowego.

Przykłady zaburzeń psychosomatycznych dotyczących skóry:

  • łuszczyca,
  • pokrzywka,
  • egzema,
  • trądzik,
  • łojotokowe zapalenie skóry,
  • atopowe zapalenie skóry,
  • łysienie plackowate,
  • czerwienienie się psychogenne,
  • trądzik różowaty,
  • atypowe zespoły bólowe.

Wtórne zaburzenia psychiczne

Pojawiają się dlatego, że choroby skóry mają znaczący wpływ na jakość życia pacjentów, samoocenę i ich samopoczucie psychiczne. Dzieje się tak dlatego, iż zmiany i zniekształcenia są widoczne dla otoczenia, a ludzie często podzielają błędne przekonania na temat charakteru chorób skóry, jak na przykład przekonanie o zaraźliwości wielu w rzeczywistości niezaraźliwych schorzeń. Na wystąpienie zaburzeń psychicznych wpływ może mieć rodzaj choroby skóry, położenie i rozległość zmian skórnych, czas trwania choroby i jej chroniczność, takie cechy jak wiek i płeć.

Najczęściej występują:

  • zaburzenia nastroju, zwłaszcza depresja, myśli i tendencje samobójcze,
  • zaburzenia lękowe, nerwice,
  • zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne,
  • zespoły urojeniowe,
  • nadużywanie i uzależnienie od alkoholu,
  • dysfunkcje seksualne.

Dermatologiczne efekty uboczne leczenia psychiatrycznego

Zmiany skórne mogą potencjalnie wystąpić po wielu lekach stosowanych w psychiatrii, należących do różnych grup – lekach normotymicznych, czyli stabilizujących nastrój, lekach przeciwpsychotycznych stosowanych w psychozach i manii, przeciwdepresyjnych, nasennych i przeciwlękowych, co omówiono w oddzielnym artykule.

Opracował dr n med. Bartosz Grabski na podstawie:

  1. Korabel H, Dudek D, Jaworek A, Wojas-Pelc A. Psychodermatologia: psychologiczne i psychiatryczne aspekty w dermatologii. Przegląd Lekarski 2008
  2. Korabel H, Dudek D., Jaworek A, Wojas-Pelc A. Tendencje samobójcze wśród pacjentów dermatologicznych. Post Dermatol Alergol 2008; XXV, 2: 69–75
  3.  Gupta MA, Gupta AK. Psychodermatology: An update. J Am Acad Dermatol  1996;34:1030-46
  4. Koo JYM, Pham CT. Psychodermatology. Arch Dermatol 1992;128:381-387
  5. Koo JK Lebwohl A. Psychodermatology: The mind and skin connection.Am Fam Physician 2001;64:1873-8
  6. Steuden S, Janowski K., : Schorzenia psychodermatologiczne. Przegląd Dermatologiczny 2002, 3 ,175
  7. Buljan D, Buljan M, Situm M. Psychodermatology: A brief review for clinicians. Psychiatria Danubina 2005;17:76-83
dr hab. n. med. Bartosz Grabski, FECSM, WPATH-CM

Specjalista psychiatrii i seksuologii, psychoterapeuta. Specjalizuje się w pomocy osobom transpłciowym doświadczającym dysforii płciowej. Dodatkowo obszar jego zainteresowań klinicznych obejmuje problemy osób homo-… »

Inne artykuły:
Przeczytaj również:
Co to jest nerwica?
Co to jest nerwica?
8 października 2021

Nerwica (dawniej: neuroza) to termin używany do opisu niepsychotycznego zaburzenia psychicznego, które wiąże się z doświadczaniem cierpienia i lęku, które... »

Czym są zaburzenia psychosomatyczne?
Czym są zaburzenia psychosomatyczne?
14 września 2021

Zaburzenia psychosomatyczne to dolegliwości somatyczne (cielesne), które mają podłoże w psychice. Niekiedy nazywa się je także zaburzeniami... »

Dane do przelewu krajowego:

NZOZ Centrum Dobrej Terapii
ul. Zygmunta Miłkowskiego 9/U3, 30-349 Kraków

Nr rachunku bankowego:
96 8112 0008 0008 9281 2000 0010

Dane do przelewu zagranicznego w EUR:

NZOZ Centrum Dobrej Terapii
ul. Zygmunta Miłkowskiego 9/U3, 30-349 Kraków

Nr rachunku bankowego:
62 8112 0008 0008 9281 2000 0040

Bank Spółdzielczy w Brzeźnicy
ul. Kalwaryjska 5, 34-114 Brzeźnica

Dane do przelewu zagranicznego w USD:

NZOZ Centrum Dobrej Terapii
ul. Zygmunta Miłkowskiego 9/U3, 30-349 Kraków

Nr rachunku bankowego:
83 8112 0008 0008 9281 2000 0050

Bank Spółdzielczy w Brzeźnicy
ul. Kalwaryjska 5, 34-114 Brzeźnica