Specjalistyczny ośrodek pomocy psychologicznej, psychoterapeutycznej i psychiatrycznej.

Nadciśnienie tętnicze izolowane i współistniejące z zespołem metabolicznym

Co to jest nadciśnienie tętnicze?

Termin „nadciśnienie tętnicze” oznacza trwale podwyższone ciśnienie krwi w układzie tętniczym tzw. krążenia dużego (tj. tej części układu krążenia której zadaniem jest dostarczenie wszystkim tkankom i narządom utlenowanej krwi i substancji odżywczych, a z drugiej – usunięcie produktów przemiany materii. W krążeniu dużym krew wychodzi z lewej komory serca do aorty, następnie do odchodzących z niej tętnic, a potem do naczyń włosowatych – oplatających wszystkie tkanki, a wraca naczyniami żylnymi do prawego przedsionka serca). Za prawidłowe przyjmujemy wartości ciśnienia tętniczego: skurczowego <140 mmHg i rozkurczowego <90 mmHg.

Rozróżniamy nadciśnienie tętnicze pierwotne – tj. rozwijające się bez jednoznacznej, dającej się zidentyfikować przyczyny, spowodowane czynnikami genetycznymi i środowiskowymi oraz nadciśnienie tętnicze wtórne, tj. o znanej przyczynie.

Nadciśnienie tętnicze wtórne

Główne przyczyny nadciśnienia tętniczego wtórnego to:

  • choroby nerek,
  • choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego,
  • zwężenie aorty,
  • oparzenia,
  • psychogenna hiperwentylacja,
  • hipoglikemia,
  • stan po dużych zabiegach operacyjnych,
  • zespół bezdechu sennego,
  • choroby układu nerwowego,
  • leki należące do różnych grup farmakologicznych np.: sympatykomimetyki, kortykosteroidy, erytopoetyna, cyklosporyna, takrolimus, inhibitory monoaminooksydazy, doustne środki antykoncepcyjne,
  • działanie narkotyków takich jak: amfetamina, kokaina,
  • zatrucie metalami ciężkimi,
  • nadużywanie i zależenie alkoholu i/lub nikotyny,
  • odstawienie alkoholu u osób uzależnionych.

Nadciśnienie tętnicze pierwotne

Nadciśnienie tętnicze w > 90% przypadków ma charakter pierwotny i najczęściej jest rozpoznawane między 30. a 50. rokiem życia. Nadciśnienie tętnicze pierwotne stosunkowo rzadko jest izolowaną chorobą, zwykle jest ono składową zespołu metabolicznego.

Zespół metaboliczny

to zespół objawów, takich jak:

  • otyłość brzuszna,
  • podwyższony poziom trójglicerydów
  • niski poziom cholesterolu HDL,
  • ciśnienie tętnicze krwi > 130/85mmHg,
  • nieprawidłowa glikemia na czczo lub nieprawidłowa tolerancja glukozy, czyli tzw. stany przedcukrzycowe.

Do rozpoznania zespołu metabolicznego należy stwierdzić co najmniej 3 wymienione powyżej składowe. Z punktu widzenia patofizjologii głównym zaburzeniem w zespole metabolicznym jest otyłość brzuszna, niemniej w populacji ze zdiagnozowanym zespołem metabolicznym kryterium nadciśnienia tętniczego spełnia aż 93% osób, podczas gdy kryterium otyłości brzusznej – 77%, hipertrójglicerydemii – 77%, zbyt małego stężenia cholesterolu frakcji HDL – 62% i zaburzeń metabolizmu glukozy – 33% osób.

Leczenie nadciśnienia tętniczego

Reakcja na leczenie zależy od świadomości choroby. Powodzenie w terapii nadciśnienia tętniczego u osób z zespołem metabolicznym zależy od skuteczności postępowania niefarmakologicznego. Postępowanie to obejmuje: odpowiednią dietę, wysiłek fizyczny (trening), pomoc psychologiczną (akceptacja planowanej zmiany nawyków żywieniowych i modyfikacji stylu życia, radzenie sobie ze stresem).

Ważnym elementem postępowania niefarmakologicznego stanowi zaprzestanie palenia tytoniu oraz bardzo umiarkowane spożycie alkoholu.

 Opracowała: lek. med. Barbara Smoła-Wiącek

lek. med. Barbara Smoła-Wiącek

Specjalistka chorób wewnętrznych, absolwentka studiów na Wydziale lekarskim UJ Collegium Medicum. Dyplom lekarza uzyskała w 2002 roku, a dyplom specjalisty… »

Inne artykuły:

Dane do przelewu krajowego:

NZOZ Centrum Dobrej Terapii
ul. Zygmunta Miłkowskiego 9/U3, 30-349 Kraków

Nr rachunku bankowego:
96 8112 0008 0008 9281 2000 0010

Dane do przelewu zagranicznego w EUR:

NZOZ Centrum Dobrej Terapii
ul. Zygmunta Miłkowskiego 9/U3, 30-349 Kraków

Nr rachunku bankowego:
62 8112 0008 0008 9281 2000 0040

Bank Spółdzielczy w Brzeźnicy
ul. Kalwaryjska 5, 34-114 Brzeźnica

Dane do przelewu zagranicznego w USD:

NZOZ Centrum Dobrej Terapii
ul. Zygmunta Miłkowskiego 9/U3, 30-349 Kraków

Nr rachunku bankowego:
83 8112 0008 0008 9281 2000 0050

Bank Spółdzielczy w Brzeźnicy
ul. Kalwaryjska 5, 34-114 Brzeźnica