Zaburzenia psychiczne występujące w przebiegu padaczki z reguły różnią się obrazem od tych obserwowanych u osób bez diagnozy padaczki i z tego względu niejednokrotnie charakteryzowane są jako atypowe.
Zaburzenia i ich objawy
Do najczęściej występujących w przebiegu padaczki zaburzeń psychicznych należy depresja. Objawy depresyjne zgłasza nawet 30–60% pacjentów. Największym ryzykiem wystąpienia objawów depresyjnych (podobnie jak innych zaburzeń psychicznych) obarczeni są pacjenci z padaczką lekooporną oraz ogniskową, ze szczególnym uwzględnieniem padaczki skroniowej. Zaburzenia depresyjne mają z reguły charakter międzynapadowy, tj niezależny od napadów, ale nasilenie i liczba objawów mogą zwiększać się tuż po napadzie. Poza depresją w padaczce spotyka się różne nieswoiste zaburzenia nastroju, które mogą mieć postać krótkotrwałych i przemijających, naprzemiennych stanów: euforii, rozdrażnienia, skłonności do irytacji, męczliwości, zmienności nastroju w połączeniu z lękiem, bezsennością i nieswoistymi objawami somatycznymi.
Częstość występowania objawów lękowych u pacjentów z diagnozą padaczki wynosi 10–25%. Objawy te mogą mieć zarówno charakter międzynapadowy, jak i pozostawać w związku czasowym i przyczynowo-skutkowym z napadami. Wielu pacjentów zgłasza pojawianie się lęku w trakcie samego napadu. Najczęstszą postacią zaburzeń lękowych u pacjentów cierpiących na padaczkę jest zespól lęku uogólnionego, którego objawy utrzymują się niezależnie od napadów. W okresie ponapadowym pacjenci najczęściej doświadczają zaś objawów lęku panicznego. Powszechnym dla padaczki zjawiskiem jest współwystępowanie objawów lękowych i depresyjnych. Według niektórych danych ponad 70% pacjentów z padaczką i depresją doświadcza również objawów lękowych.
Leczenie zaburzeń depresyjnych lub lękowych w padaczce
Zależne jest ono od obecności lub braku związku z napadami. W przypadku zaburzeń międzynapadowych prawdopodobnie konieczne będzie wprowadzenie LPD. Najważniejszym elementem farmakoterapii w przypadku zaburzeń lękowych i/lub depresyjnych mających związek czasowy z napadem jest korekta leczenia przeciwpadaczkowego, która może okazać się wystarczająca. Bardzo istotnym aspektem leczenia mogą być również: wsparcie psychologiczne i psychoterapia. Terapia lęku i zaburzeń nastroju związanych z padaczką opiera się na współpracy neurologa i psychiatry.
Opracował dr hab. med. Marcin Siwek, na podstawie: „Zaburzenia psychiczne w neurologii” (Dominika Dudek, Marcin Siwek, Bartosz Grabski; Termedia, Poznań 2009) .
