Specjalistyczny ośrodek pomocy psychologicznej, psychoterapeutycznej i psychiatrycznej.

Wpływ leków na seksualność

Seksualność jest bardzo ważnym aspektem naszego funkcjonowania i dlatego warto podejmować starania o poprawę w tym zakresie bądź o uniknięcie potencjalnych dysfunkcji, mogących wynikać na przykład z przyjmowania konkretnych leków.

Zgodnie z obowiązującym i dominującym modelem opisu cyklu reakcji seksualnych funkcjonowanie w tym obszarze można podzielić na następujące cztery etapy:

  1. pożądanie,

  2. podniecenie,

  3. orgazm (u mężczyzn związany z reguły z ejakulacją),

  4. odprężenie.

Zaburzenia funkcjonowanie seksualnego, czyli tzw. dysfunkcje seksualne można zatem opisywać w odniesieniu do tej fazy cyklu, który ulega zaburzeniu. Istnieje wiele różnych przyczyn pojawiania się tych problemów, w tym choroby somatyczne i zaburzenia psychiczne, nie mniej jednak funkcje seksualne mogą być także upośledzone przez stosowane leki. Wiele z nich zaburza więcej niż jedną fazę omawianego cyklu, a często wpływają na cały jego przebieg. Warto wiedzieć o tym zjawisku, gdyż pozwoli to Państwu na poinformowanie lekarza o pojawieniu się dysfunkcji, co potencjalnie stwarza możliwość odpowiedniej modyfikacji leczenia farmakologicznego.

Poniżej omówiono główne grupy leków i ich wybranych przedstawicieli, które mogą być źródłem zaburzeń seksualnych. Użyto nazw chemicznych.  W celu sprawdzenia, czy lek, który Państwo przyjmują jest jedną z tych substancji lub należy do danej grupy można skorzystać z zasobów internetowych lub ulotki leku.

Główne grupy leków potencjalnie wywołujących seksualne działania niepożądane

1) Leki przeciwdepresyjne (mogą pojawić się zaburzenia pożądania, orgazmu, erekcji, ejakulacji):

  • SSRI (selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny): fluoksetyna, sertralina, citalopram, escitalopram, paroksetyna, fluwoksamina,
  • SNRI (selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny): wenlafaksyna, milnacipran, duloksetyna,
  • TLPD (trójcykliczne leki przeciwdepresyjne): klomipramina, amitryptylina, opipramol.

Mniej dysfunkcji wywołują: moklobemid, mirtazapina, mianseryna, bupropion, reboksetyna, trazodon.

2) Leki przeciwpsychotyczne (mogą pojawić się zaburzenia pożądania, orgazmu, erekcji, ejakulacji):

  • głównie tzw. leki klasyczne: haloperidol, chlorpromazyna,
  • Z leków nowej generacji szczególnie: amisulpryd, risperidon.

Mniej dysfunkcji wywołują: aripiprazol, ziprasidon.

3)  Leki stosowane w chorobach serca i układu krążenia (mogą pojawić się zaburzenia erekcji, orgazmu, pożądania, ejakulacji):

  • beta-blokery: propranolol, atenolol, bisoprolol, labetolol, metoprolol,
  • leki moczopędne: diuretyki tiazydowe, spironolakton,
  • glikozydy naparstnicy: digoksyna,
  • leki obniżające poziom cholesterolu we krwi: bezafibrat, fenofibrat, gemfibrozil,
  • leki antyarytmiczne: amiodaron, dizopiramid.

Mniej dysfunkcji wywołują: inhibitory konwertazy angiotensyny (ACE) i blokery kanałów wapniowych.

4) Leki stosowane w nadkwaśności i chorobie wrzodowej (mogą pojawić się zaburzenia erekcji):

  • Hz-blokery: cymetydyna, famotydyna, ranitydyna.

5)  Leki hormonalne (mogą pojawić się zaburzenia pożądania, erekcji, orgazmu):

  • antyandrogeny, estrogeny, analogi GnRH, ketokonazol (używany w leczeniu grzybic; ma działanie hormonalne).

W omawianym zakresie bardzo cenna jest współpraca z lekarzem (np. z psychiatrą) w celu omówienia swoich obaw lub wręcz rozwijających się problemów, co pozwala na adekwatna korektę farmakoterapii. W wybranych przypadkach wskazana jest konsultacja u seksuologa.

 

Opracował dr med. Bartosz Grabski

dr hab. n. med. Bartosz Grabski, FECSM, WPATH-CM

Specjalista psychiatrii i seksuologii, psychoterapeuta. Specjalizuje się w pomocy osobom transpłciowym doświadczającym dysforii płciowej. Dodatkowo obszar jego zainteresowań klinicznych obejmuje problemy osób homo-… »

Inne artykuły:
Przeczytaj również:
Problemy seksuologiczne w terapii par
Problemy seksuologiczne w terapii par
17 marca 2022

Najczęstsze problemy seksuologiczne: Do problemów seksuologicznych jakie najczęściej zgłaszają pary lub małżeństwa w gabinecie terapeutycznym należą:... »

Wczesne wykrywanie zaburzeń pamięci
Wczesne wykrywanie zaburzeń pamięci
2 grudnia 2021

Chorobę Alzheimera można podejrzewać u starszej osoby, która skarży się na problemy z pamięcią. Poza oceną objawów choroby nie istnieją żadne inne metody (np.... »

Dane do przelewu krajowego:

NZOZ Centrum Dobrej Terapii
ul. Zygmunta Miłkowskiego 9/U3, 30-349 Kraków

Nr rachunku bankowego:
96 8112 0008 0008 9281 2000 0010

Dane do przelewu zagranicznego w EUR:

NZOZ Centrum Dobrej Terapii
ul. Zygmunta Miłkowskiego 9/U3, 30-349 Kraków

Nr rachunku bankowego:
62 8112 0008 0008 9281 2000 0040

Bank Spółdzielczy w Brzeźnicy
ul. Kalwaryjska 5, 34-114 Brzeźnica

Dane do przelewu zagranicznego w USD:

NZOZ Centrum Dobrej Terapii
ul. Zygmunta Miłkowskiego 9/U3, 30-349 Kraków

Nr rachunku bankowego:
83 8112 0008 0008 9281 2000 0050

Bank Spółdzielczy w Brzeźnicy
ul. Kalwaryjska 5, 34-114 Brzeźnica