Chronotyp to pojęcie odnoszące się do preferencji w zakresie rytmu i aktywności dobowej. U danej osoby chronotyp jest z reguły cechą stałą i stabilną. W języku powszechnym posługujemy się pojęciem „sowy” dla określenia osób, które preferują nocny tryb życia, aktywne są wieczorem i lubią wstawać późno oraz określeniem „skowronek” – mającym charakteryzować tych z nas, którzy wstają bardzo wcześnie, a optimum ich aktywności przypada na godziny poranne i pierwszą część dnia.
Jednak zagadnienie chronotypów ma w ujęciu badań medycznych bardziej złożony charakter i składa się z wielu wymiarów i parametrów. W niektórych zaburzeniach psychicznych może dochodzić do zmiany chronotypu – dobrym tego przykładem ją zaostrzenia choroby afektywnej dwubiegunowej.
Grupa polskich naukowców z Zakładu Zaburzeń Afektywnych Katedry Psychiatrii CM UJ (a w tym pracujący w Centrum Dobrej Terapii: dr hab. n. med. Marcin Siwek) we współpracy z Kliniką Psychiatrii w Poznaniu, przeprowadziła badanie, którego celem była analiza związków chronotypu z cechami temperamentalnymi kojarzonymi ze spektrum zaburzeń dwubiegunowych. Do badania włączono 618 osób, które wypełniały kwestionariusz online, w skład którego wchodziły narzędzia służące do wielowymiarowego badania chronotypów, takie jak: Skala Ranności, Kwestionariusz Rytmu Dobowego. Wykazano, iż temperament hipertymiczny (który wiąże się ze spektrum zaburzeń dwubiegunowych) jako jedyny z temperamentów, odznaczał się tzw. afektem porannym (tj. pozytywnym nastawieniem oraz gotowością i otwartością do aktywności fizycznej i intelektualnej w godzinach porannych), preferowaniem budzenia się o wczesnych godzinach oraz podwyższonymi parametrami związanymi z energicznością, takimi jak czuwanie dzienne i skłonność do czuwania o dowolnej porze.
Prezentowane badanie stanowi istotny wkład w poszerzenie wiedzy na temat biologii oraz uwarunkowań choroby dwubiegunowej, a jego wyniki zostały opublikowane w anglojęzycznym czasopiśmie Chronobiology International.
